POETIKAZEMLJE

 

Janko Đonović, crnogorski pisac i pjesnik, rođen je u Tomićima kod Virpazara 6.septembra 1909. godine, umro je u Beogradu 4.juna 1991. godine.

Gimnaziju završio je u Podgorici. Diplomirao je 1939. godine na Pravnom fakultetu u Beogradu. Književnim i publicističkim radom počeo se baviti u srednjoj školi. Prvu pjesmu objavio je u „Lovćenskom odjeku“ 1925. Sarađivao je potom u „Mladosti“ Antuna Barca, „Vencu“ Jeremije Živanovića, „Književnom severu“, „Srpskom književnom glasniku“, „Novoj literaturi“, „Pregledu“, „Našoj stvarnosti“, „Književnosti“, „Savremeniku“, „Stožeru“, „Razvršju“, Poslije rata najviše je sarađivao u „Stvaranju“, „Pobjedi“, „Borbi“, „Politici“ i „Književnim novinama“.

Bio je i urednik „Narodne knjige“ na Cetinju i direktor Centralne biblioteke Crne Gore Đurđe Crnojević , od 1947–1951, bio je urednik u beogradskom izdavačkom preduzeću Prosveta.

Pripadao je naprednom studentskom pokretu i zbog toga bio proganjan i hapšen. Učestvovao je u trinaestojulskom ustanku 1941. godine. Poslije je pao u italijansko zarobljeništvo. Do kraja rata prošao je kroz logore Kavaja, Preza, Kampelo, Kolfjorito, Mozburg, pojas Minhena. U vrijeme kapitulacije Italije pokušao je da se prebaci na oslobođenu teritoriju ali je pao u njemačko zarobljeništvo. Sticajem okolonosti kasno se vratio kući pa je na Prvom kongresu Saveza književnika Jugoslavije bio ubrojen u ratne žrtve.

Pisao je pjesme, pripovijetke, eseje, književne reportaže i putopise. Sarađivao je u mnogim periodičnim publikacijama. Pjesme Janka Đonovića su prevedene na mnoge strane jezike. Bio je redovni član Crnogorske akademije nauka i umjetnosti. Za književni rad dobio je nagradu Vlade FNRJ za knjigu Gorski tokovi i Trinaestojulsku nagradu za knjigu Izabrane pjesme i poeme, kao i dvije republičke nagrade.

Najvažnija djela:

Živi portreti, pjesme, Nikšić, 1927.

Dvije rijeke, pjesme, zajedno sa TanasijemMladenovićem, Smederevo, 1938.

Gorski tokovi, izbor iz poezije, Beograd, 1947.

Na Vltavi, putopisi, Cetinje, 1948

Hronike i putopisi, Cetinje, 1950.

Poezija i proza šestorice, Beograd, 1951.

Na leđima Apenina, ratna hronika, Beograd, 1953.

Kamena počivala, pjesme, Beograd, 1954.

Žeđ drumova, pjesme, Beograd, 1955.

Lirika Crne Gore 1918-1962, Antologija, Cetinje, 1962.

Izabrane pjesme i poezija, Cetinje, 1963.

Nuno iz Urugvaja, proza, Nikšić, 1963.

Kamenice, izbor iz poezije, Titograd, 1971.

Strah od zaborava, odabrana djela, priredio Radomir Ivanović, Titograd, 1988.

---